Wszystko, co chcesz wiedzieć o podróżach koleją po Japonii, ale bałeś się zapytać
Japońskie koleje mogą onieśmielać, zwłaszcza przy pierwszym zetknięciu, ale mamy dobrą wiadomość: korzystanie z nich to nie fizyka kwantowa. W tym artykule przybliżymy ci kulturę podróży koleją po Kraju Kwitnącej Wiśni. Dowiesz się jak odnaleźć się na dworcu i pokładzie pociągu. Bo choć Japończycy nie wymyślili podróży koleją, to doprowadzili ją do perfekcji. I to pod każdym względem.
Doskonałym przykładem perfekcji w organizowaniu przestrzeni jest tokijski dworzec Shinjuku, uchodzący zresztą za najbardziej ruchliwą stację kolejową świata. Dziennie obsługuje około 3,6 miliona pasażerów, czyli tyle ile lotnisko we Wrocławiu, ale rocznie. Shinjuku to na pierwszy rzut oka kolejowy węzeł gordyjski, łączący metro, miejskie kolejki, pociągi lokalne i dalekobieżne oraz linie kolejowe prywatnych przewoźników. Labirynt dziesiątek peronów, kilometrów podziemnych przejść, przestrzeni handlowej i stref gastronomicznych. Na dworzec prowadzi około 200 wejść.
Jak odnaleźć się w tym chaotycznym gąszczu? Oto kilka zasad, które na stałe wpisały się w kulturę podróży koleją po Kraju Kwitnącej Wiśni.
1. Cyfry i kolory
Każdy turysta bez znajomości języka japońskiego ze stacją Shinjuku i każdą inną w Kraju Kwitnącej Wiśni sobie poradzi. Wszystko dzięki klarownemu systemowi oznaczeń, który przypomina sposób organizacji metra, ale w Japonii podporządkowano mu także pociągi lokalne i dalekobieżne. Liniom przyporządkowano kolory, a przystanki – prócz nazw – mają także numery. Także nazwy stacji wyświetlane są w transkrypcji na alfabet łaciński, nawet na najmniejszych stacjach, a w pociągach komunikaty podawane są także w języku angielskim.
2. W Japonii pociągi zawsze odjeżdżają z tego samego peronu
„W dniu dzisiejszym wyjątkowo pociąg odjedzie z innego peronu” – kto choć raz po usłyszeniu tego komunikatu nie uprawiał międzyperonowego sprintu z bagażem w ręku? W Japonii pociągi przypisane są na stałe do peronów i nie ma od tego odstępstw. Wiedząc z góry skąd odjeżdża nasze połączenie, możemy spokojnie udać się na właściwy peron, by zająć miejsce w kolejce.
3. Kolejka do kolejki
Najdłuższe składy shinkansenów mają 400 metrów długości, a pociąg na stacji nie spędza więcej niż dwie, góra trzy minuty. W tym czasie dokonuje się wymiana pasażerów. Jak to możliwe, że to się udaje, a pociągi odjeżdżają o czasie? I to bez chaosu, panicznej bieganiny w poszukiwaniu właściwego wagonu?
To proste. Po pierwsze miejsce zatrzymania składu jest z góry określone. Co do centymetra. Z góry więc wiadomo, gdzie będzie nasz wagon. Ale to wciąż byłoby mało, by ograniczyć chaos. Dlatego na peronach wyrysowano linie (zwykle w żółtym kolorze), które pomagają zawczasu ustawić się w kolejkę, która prowadzi prosto do drzwi naszego wagonu.
4. Ekiben
Zasada „kto pierwszy ten lepszy” jest w Japonii traktowana ze śmiertelną powagą, a wpychanie się do kolejki (nie tylko oczekujących na pociąg) uchodzi za gruby nietakt. Podobnie jak jedzenie w miejscach publicznych, ale… są od tego wyjątki!
Na pewno nie w metrze i w pociągach lokalnych, ale na długich dystansach już tak. W shinkansenach i klasycznych ekspresach śmiało można spożywać posiłki. Ba, to jeden z najprzyjemniejszych elementów japońskiej kultury podróżowania pociągami. Wygodny fotel, piękne widoki i coś pysznego na ząb. Jest tylko jeden haczyk. W jedzenie trzeba się zaopatrzyć przed podróżą, bo pociągi w Kraju Kwitnącej Wiśni nie prowadzą wagonów restauracyjnych.
Na dworcach wyglądaj kiosków sprzedających ekiben, czyli pakowane w eleganckie pudełko zestawy obiadowe i przekąski do pociągu. Wolisz ciepły posiłek? Nie ma problemu, niektóre z ekiben na życzenie się samopodgrzewają. Wystarczy pociągnąć za przymocowany do pudełka sznurek, by po chwili cieszyć się parującym posiłkiem.
5. Wielka cisza
Podróże koleją po Japonii są tak przyjemne z jeszcze jednego powodu – współpasażerowie odnoszą się do siebie z szacunkiem. Innymi słowy: nie przeszkadzają sobie nawzajem. Na przykład intensywnym zapachem posiłku, dlatego ekiben nigdy intensywnie nie pachną.
Znana z niektórych polskich pociągów strefa ciszy, tutaj obowiązuje wszędzie. Rozmowy między współpasażerami – owszem, ale stłumionym głosem. Komunikaty przypominają, by w wagonach powstrzymać się od rozmów przez telefon, wyciszyć dzwonki. Gry i słuchanie muzyki dozwolone, ale tylko w słuchawkach. W niektórych shinkansenach, uprzejmie lecz stanowczo, przypomina się, że zbyt głośne używanie komputera może przeszkadzać współpasażerom. Nie chodzi o oglądanie seriali bez słuchawek (to oczywiste, że nie wolno!), ale o dźwięki towarzyszące pisaniu na klawiaturze.
6. Złote zasady
By podróż koleją po Japonii minęła miło i bezproblemowo warto pamiętać jeszcze o kilku obowiązujących zasadach:
- Nie zostawiaj śmieci w pociągu.
- Bagaże przechowuj w wyznaczonej przestrzeni bagażowej. Nie na siedzeniu obok. W przypadku dużych walizek w shinkansenach należy wcześniej zarezerwować miejsce do ich przewozu.
- W pociągach obowiązuje zakaz palenia. Na stacjach można palić tylko w wyznaczonych miejscach.
- Niektóre pociągi mają wagony przeznaczone tylko dla kobiet. Są one wyraźnie oznaczone, także na peronach.
